Uroczysko Zielony Ług i Macierowe Bagno

Dojeżdżamy do Starej Miłosnej i przystanku Torfowa, idziemy w dół ulicą Torfową, którą przemierzamy około 2 km aż do niewielkiego „jeziorka” lub kilku małych zbiorników wodnych (zależnie od tego czy mamy rok mokry, czy też suchy). To, co zobaczymy jest właśnie Uroczyskiem Zielony Ług. Jego północną część miejscowi nazywali Macierowym Bagnem i tak zostało do dziś. 

Całość leży na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. 

Można kierować się oznaczeniami zielonego szlaku PTTK. Opis zielonego szlaku znajdziecie TU. 

Zielony Ług charakteryzuje się wahaniami poziomu wody, czasem wynoszącymi nawet pół metra. Jedne lata są bardzo suche, co powoduje ekspansję krzewów i drzew, inne zaś mokre na korzyść roślin związanych z torfowiskami. Dlatego wizytując Zielony Ług latem zobaczymy całkiem inny krajobraz niż np. w marcu. I oczywiście wiosną jest tu znacznie ładniej! 

Określenie „ług” w staropolszczyźnie oznaczało bagno, uroczysko, mokradła, mokrą i bagienną polanę.

Zielny, Biały i Kaczy Ług, a na deser Macierowe Bagno

Mokradła Wesołej świetnie opisuje Barbara Buczek-Płachtowa. Najłatwiej dostępny jest oczywiście Zielony Ług i Macierowe Bagno.

Zielony Ług to podłużne jeziorko, które w suchych latach zamienia się w kilka mniejszych zbiorników. Zabagnionych i porastających z wolna krzewami i podtapianymi drzewami.

Macierowe Bagno o powierzchni około 5 ha jest torfowiskiem przejściowym, które w wyniku zmian poziomu wody zaczęło porastać lasem sosnowo-brzozowym. Widząc stojące w wodzie brzozy nie myślmy więc o katastrofie ekologicznej. To zupełnie naturalny proces stopniowego porastania lasem terenu dawnego torfowiska. 

Zdjęcia Zielonego Ługu i Macierówki na facebooku prezentuje profil Wesoła historia.

Jak powstało torfowisko przejściowe

Torfowisko przejściowe powstało w wyniku powolnego zarastania roślinnością starych śródleśnych zbiorników wodnych. Dawno temu, na wodzie takiego jeziorka pojawił się mech z rodzaju torfowców, który doskonale magazynuje wodę i bardzo szybko rośnie. Utworzył gruby kożuch, dobre środowisko dla wielu roślin m.in. dla.:

1. Turzycy bagiennej.

2. Turzycy błotnej.

3. Żurawiny.

4. Wełnianki wąskolistnej, której kwiaty przypominają pęczki waty.

5. Borówki bagiennej, rośliny żywicielskiej dla motyla modraszka bagniczka.  

6. Bagna zwyczajnego - jego pyłki odurzają i powodują zawroty głowy, o które kiedyś błędnie oskarżano borówkę bagienną. Obie rośliny lubią koło siebie rosnąć. Bagno bywa sadzone we wrzosowych ogrodach, wytrzymuje temperatury  do -29 stopni Celsjusza.

7. Pływacza drobnego - niewielkiej roślinki, która swobodnie unosi się na wodzie, nie posiada korzeni i jeśli ma tylko okazję, to chwyta oraz trawi małe owady. Pomagają jej w tym pęcherzyki pułapkowe powstające na liściach. 

8. Modrzewnicy zwyczajnej - rodzaj wrzosu, który kwitnie od maja do lipca. 

Przemysław Stolarz, badając Macierowe Bagno potwierdził obecność „ogółem 140 gatunków roślin naczyniowych, w tym 10 objętych ochroną prawną (ściśle chronione: widłaki jałowcowaty i goździsty, bagno zwyczajne, pływacz drobny, rosiczka okrągłolistna, rosiczka pośrednia, objęte ochroną częściową: bluszcz pospolity, grzybienie białe, kalina koralowa, kruszyna pospolita” – cytat za wymienionym poniżej artykułem.

Rosiczka

Na Macierowym Bagnie rosła kiedyś rosiczka pośrednia. Obecnie niestety znalezienie jej jest bardzo trudne. Cały teren zarasta lasem sosnowo-brzozowym. 

Jak pisze Przemysław Stolarz w artykule „Stanowisko rosiczki pośredniej w Mazowieckim Parku Krajobrazowym”:

„Po 1995 przez torfowisko została przeprowadzona droga na grobli oraz powstały dwa sztuczne stawy, a w sąsiedztwie osiedle domków letniskowych. W wyniku opisanych przekształceń doszło do istotnych zmian pokrywy roślinnej w środkowej i północnej części bagna w kierunku zbiorowisk szuwarowych i zarośli wierzbowo-brzozowo-osikowych.”

Zaś samą rosiczkę stwierdzono podczas badań w:

1. 2006 r. - „Osobniki rosły na obszarze około 100 m2 na mokrym torfie o miąższości 10-20 cm oraz na powierzchni wody w rowie melioracyjnym.” – znaleziono wtedy 40 egzemplarzy. 

2. „W sezonach 2007-2009 obserwowano kolejno 70, 90 i 100 osobników oraz zwiększający się udział okazów kwitnących.”

Kogo spotkamy na uroczysku?

Na pewno spotkamy żaby, ale też, o ile przyjdziemy bez psa i w czasie, gdy jest tu niewielu ludzi, mamy szansę na spotkanie z:

1. jaszczurką zwinką, 

2. zaskrońcem,

3. i naszą jedyną beznogą jaszczurką padalcem, który wcale nie jest tak brzydki jak się powszechnie uważa. Z ciekawostek, podobno zimuje gromadnie wraz z innymi jaszczurkami i wężami, czasem nawet w liczbie kilkudziesięciu sztuk. Jeśli będziemy mieli szczęście, to spotkamy jego rzadszą i piękniejszą odmianę turkusową.

Idąc na południowy zachód torfowiska można też natknąć się na niezwykle piękny, o wysokości 8 metrów i grubości pnia około 100 cm okaz jałowca.